Heel vaak lees je onderaan een vacature: ‘stuur je CV en motivatiebrief om te solliciteren’. Een goed CV is en blijft onmisbaar, dat klopt. Maar een motivatiebrief? Is dat nog van deze tijd? Want steeds vaker besluiten werkgevers om de motivatiebrief achterwege te laten. Waarom? Of zit er nog toekomst in de motivatiebrief? En zoja, hoe val je op met een originele motivatiebrief?

Wij maken je graag wegwijs, in dit blogartikel!  

Waarom motivatiebrieven plots in het verdomhoekje zitten

Motivatiebrieven zijn vaak onpersoonlijk

Recruiters klagen vaak steen en been over sollicitatiebrieven. Ze zijn onpersoonlijk, oppervlakkig en langdradig. Ze bevatten een generische woordenschat met veelgebruikte dooddoeners als ‘ik ben een dynamische teamspeler die er helemaal voor wil gaan’. De échte motivaties, ambities en skills die het verschil maken, blijven onvermeld. Hoe komt dat?

Sommige mensen versturen tientallen of zelfs honderden sollicitatiebrieven, in de race naar een goede job. Vooral pas afgestudeerden hebben het soms moeilijk om aan de bak te komen op de arbeidsmarkt. Daarin gaan ze uit van een standaardbrief – al dan niet van het internet geplukt – die ze vervolgens gaan aanpassen en ‘personaliseren’. Maar dat volstaat natuurlijk niet om een echte topjob binnen te halen. Veeleisende werkgevers en recruiters gaan altijd op zoek naar medewerkers die the extra mile willen gaan. En dat begint natuurlijk bij een originele en overtuigende motivatiebrief!

Ook ChatGPT is vandaag razend populair als AI-tool voor het schrijven van een motivatiebrief. Dat resulteert vaak in een kunstmatig ogende tekst zonder veel toegevoegde waarde. Tip: gebruik ChatGPT om ideeën of een briefstructuur aan te reiken. Vervolgens begint het echte werk, om de tekst te tweaken met persoonlijke voorbeelden en onvergetelijke ervaringen!  

Recruiters hebben geen tijd om sollicitatiebrieven te lezen

Tal van werkgevers vragen om een sollicitatiebrief als eerste kennismaking. Maar eigenlijk hebben recruiters en HR-medewerkers geen tijd om zo’n stapel brieven te lezen en beoordelen. Een fictief voorbeeld: in bedrijf X is recruiter Y verantwoordelijk voor het invullen van 20 vacatures, die elk een tiental sollicitaties opleveren. Dan zit je al snel aan 200 (!) brieven. Het kost dagen of weken tijd om alles te lezen. Tijd die er niet is, want ondertussen lopen er ook sollicitatiegesprekken, contractonderhandelingen, onboarding-trajecten…

Loont het dan nog wel de moeite om een sollicitatiebrief te schrijven? Het antwoord van HR-experts: ja! Op voorwaarde dat je écht geïnteresseerd bent in de job. Ook als de werkgever er niet om vraagt, heb je een sowieso een streepje voor met een flitsende brief. De motivatiebrief biedt namelijk een unieke kans om op te vallen en het verschil te maken met de andere sollicitanten. In dat geval is zo’n persoonlijke motivatiebrief een heuse no-brainer!

Hoe schrijf ik een sollicitatiebrief die opvalt?

Trek meteen de aandacht

Meestal besteden recruiters dus maar een handvol seconden aan het lezen van jouw sollicitatiebrief. Daarom is de eerste zin van doorslaggevend belang. Dit is jouw kans om te teasen en te overtuigen om verder te lezen. De meeste openingszinnen zijn namelijk te formeel en afstandelijk, genre: ‘Dankzij mijn ervaring van 3 jaar in de sector…’ Een dergelijke opener is de snelste weg naar een verticale klassering van jouw kandidatuur!

Kies liever voor een directe, uitdagende aanpak. Waarom niet meteen met de deur in huis vallen en duidelijk maken waarom je graag bij dit bedrijf wil werken? Of waarom de job jou op het lijf is geschreven? Kan je je identificeren met de waarden en overtuigingen van het bedrijf? Ja? Dan heb je meteen die felbegeerde openingszin te pakken!

Illustreer je ervaring met concrete voorbeelden

Recruiters screenen altijd eerst het CV. Het heeft dus geen zin om je curriculum nog een keertje samen te vatten in de begeleidende brief. Een motivatiebrief heeft maar één doelstelling: de werkgever overtuigen dat jij de allerbeste kandidaat bent.

We adviseren om een duidelijk verband te leggen tussen jouw skills en de vereiste vaardigheden uit de vacature. Waaruit blijkt dat je competent bent, of dat je het potentieel hebt om te slagen? Dat illustreer je aan de hand van voorbeelden uit vorige functies of projecten. Was je in het verleden aan de slag als teamlead, in moeilijke omstandigheden? Dat is een heuse troef om uit te spelen bij bedrijven die herorganiseren, of een ingrijpende transformatie ondergaan!

Laat zien wie je bent

Een goed CV geeft recruiters de kans om jouw voorbije carrièrekeuzes correct in te schatten. Wat ze echter niet weten: waarom heb je bepaalde keuzes gemaakt? Wat deed je besluiten om voor een bepaald bedrijf te gaan werken? Waarom koos je ervoor om het over een andere boeg te gooien en een tijdlang te gaan freelancen? De sollicitatiebrief biedt een unieke kans om je carrièrekeuzes te beargumenteren en in je eigen voordeel te gebruiken.  

Ook hobby’s of zijprojecten kunnen interessant zijn voor werkgevers. Persoonlijke ervaringen helpen recruiters om kandidaten beter te leren kennen én inschatten! Wat vind je er leuk aan? En wat brengt het bij, voor jezelf of je toekomstige werkgever?

Tip: wees openhartig over je ambities en aspiraties voor de toekomst. Waarom wil je bij dit specifieke bedrijf werken? Waar zie je jezelf over een paar jaar? Hoe kan het bedrijf helpen om je persoonlijke doelen te bereiken? Welke projecten wil je graag in handen nemen – nu en in de toekomst?

Respecteer de formele regels van de motivatiebrief

Met enkele eenvoudige tips en richtlijnen maak je een echt succes van die saaie sollicitatiebrief. De belangrijkste regel: de sollicitatiebrief mag niet langer zijn dan één pagina. Hoe meer to the point, hoe beter. Recruiters houden er niet van om kostbare tijd te verspillen aan een lange introductie, of futiele details. Kandidaten die erin slagen om hun motivatie kernachtig in woorden te vatten, maken meteen een goede indruk.

Nog enkele praktische tips: gebruik korte zinnen. Hanteer een eenvoudige schrijfstijl, op maat van de vacature of de communicatiestijl van het bedrijf. Recycleer zoveel mogelijk relevante trefwoorden uit de vacature. Want ook recruiters gebruiken vandaag AI en digitale tools, om CV’s en motivatiebrieven te scannen op de vereiste keywords. Wie hoog scoort, maakt een grote kans om straks geselecteerd te worden!

Zijn er alternatieven voor de motivatiebrief?

De begeleidende e-mail

CV versturen via e-mail? Dan kan je ervoor kiezen om een kort, begeleidend tekstje te schrijven. Zo’n korte e-mail is bondiger dan een motivatiebrief, en geeft antwoord op drie vragen:

·       Wat is mijn meest opvallende ervaring, relevant voor deze functie?

·       Wat zijn mijn sterke punten?

·       Wat is mijn motivatie om te starten bij deze werkgever?

Ook hier: vergeet niet om zoveel mogelijk keywords uit de vacature te vermelden – ook e-mails worden automatisch gescreend op trefwoorden. En kies een geschikt moment om de e-mail te versturen. Dat doe je bij voorkeur tijdens de werkuren, en niet avonds of in het weekend.

Het filmpje

Met een filmpje weet je zeker dat je meteen de aandacht trekt. Misschien ben je wel de enige die kiest voor dit formaat? De kans is dus heel groot dat het filmpje gezien wordt, in tegenstelling tot de klassieke motivatiebrief. Gegarandeerd levert jouw video-sollicitatie stof tot gesprek op!

Extra voordeel voor recruiters: met een video maken ze meteen kennis met jouw non-verbale communicatie, zoals houding en gezichtsuitdrukking.

De LinkedIn-pagina

Heel wat sollicitanten maken de cruciale fout om hun LinkedIn-pagina te verwaarlozen. Het overgrote deel van de recruiters doet vandaag beroep op LinkedIn, voor een eerste screening van kandidaat-profielen.

Sterker nog: tal van werkgevers en recruitment agencies gaan vandaag actief headhunten op sociale media, in de zoektocht naar toptalent. LinkedIn staat met stip op nummer één, als belangrijkste kanaal voor het sourcen van interessante profielen.

Vergeet dus niet om je LinkedIn-profiel zo goed mogelijk aan te vullen, met een beschrijving en een opsomming van al je ervaringen, skills en gerealiseerde projecten. Je kan ook aan de slag met een filmpje, om jezelf te presenteren. Of een portfolio. Of regelmatige posts, om jezelf op de kaart te zetten als expert in de sector… Zo bouw je aan een stevig professioneel netwerk!

Assessment-tools

Steeds vaker gebruiken bedrijven geavanceerde assessment-tools die de motivatie, persoonlijkheid en het profiel van kandidaten gedetailleerd in kaart te brengen. Alle sollicitanten beantwoorden dezelfde, gestandaardiseerde vragenlijst.

Het grote voordeel: zo’n online assessment neemt amper enkele minuten in beslag. Het legt de basis voor een duidelijk profiel van elke kandidaat. Deze werkwijze laat recruiters toe om doelgericht te selecteren en vergelijken, in plaats van urenlang CV’s en motivatiebrieven te lezen en inventariseren. Bovendien is de selectie een stuk objectiever en neutraler, met minder risico op confirmation bias. Ook de kandidaten besparen een hoop tijd, die ze anders investeren in het schrijven van een motivatiebrief – die vaak niet eens wordt gelezen.

Conclusie: steeds vaker laten bedrijven en start-ups de sollicitatiebrief achterwege, omdat het z’n doel voorbijschiet. Maar toch is de motivatiebrief nog steeds niet dood en begraven. Vooral in zogenaamde 'conventionele' sectoren als finance, legal of accountancy blijven bedrijven en recruiters gehecht aan de motivatiebrief.

Een allerlaatste tip: vermijd om te solliciteren op alles wat beweegt. Dan kom je onvermijdelijk uit bij een vage en generische motivatiebrief, die gegarandeerd in de prullenbak belandt. Je kan gerust wat selectiever zijn in het uitkiezen van je doelen. Zo komt er tijd vrij om een oprechte en gemotiveerde sollicitatiebrief neer te pennen, voor een job die je écht aanspreekt!