Flexibiliteit, zinvol werk en een goede work-life balance staan vandaag hoog op het verlanglijstje van (kandidaat-)professionals. Gelukkige collega’s blijven langer bij het bedrijf en lopen minder risico op een burn-out. Het totaalpakket draagt uiteindelijk bij aan de productiviteit en het succes van een onderneming!

De eerste stap op weg naar meer arbeidstevredenheid: een actieplan opstellen. Het doel: een plek creëren waar het aangenaam werken is. In het actieplan bundelen bedrijven hun initiatieven om de betrokkenheid, prestaties en tevredenheid van werknemers te gaan verbeteren.

In België is er een Welzijnswet en een Codex voor Welzijn op het Werk, met alle gedetailleerde voorschriften, inclusief ruime aandacht voor de preventie van psychosociale risico’s.

Welzijn op het werk bestaat uit verschillende aspecten:

• De werkomgeving en -omstandigheden

• De inhoud van het werk

• Erkenning voor het werk

• Sociale relaties

• Doorgroeimogelijkheden en loopbaanontwikkeling

• Organisatie van het werk

• Balans werk-privé

• Management

Top 3 met actuele uitdagingen voor werkgevers

Burn-outs voorkomen

De mentale gezondheid is een belangrijk aspect in het totaalplaatje. Samen met de werkdruk stijgt ook het aantal psychologische problemen. Tussen 2019 en 2022 was er in België een aanzienlijke stijging van het aantal afwezigheidsdagen wegens psychische problemen: van 27,6 % naar 32,7 %. Dat blijkt uit onderzoek van Securex en KULeuven. Stress en psychische problemen leiden tot een scherpe toename van het risico op burn-out of langdurige uitval. Vooral jongeren zijn kwetsbaar.

Toptalent aanwerven én behouden

Een andere, actuele uitdaging voor bedrijven: het bedrijf aantrekkelijk maken én houden voor toptalent. Werknemers zijn de belangrijkste hulpbron van een bedrijf. Bedrijven hebben het namelijk steeds lastiger om medewerkers te vinden. Voor toptalent is er een echte war on talent. Maar liefst 64 % van de Belgische werkgevers kampt vandaag met problemen in zoektocht naar geschikt personeel – een Europees record (bron: De Standaard).

Zelfontplooiing ondersteunen

Medewerkers die zich goed in hun vel voelen, zijn 31% productiever. Een bijzonder veelzeggend cijfer, en een geweldig argument om te werken aan meer welzijn op de werkvloer. Ook doorgroeimogelijkheden en zelfontplooiing zijn cruciaal voor het welbevinden van werknemers. Talrijke studies van gerenommeerde universiteiten (zoals MIT en Harvard) leggen een duidelijk verband tussen zelfontplooiing en de prestaties van een werknemer.

Stappenplan voor het realiseren van meer arbeidskwaliteit

Stap 1: Maak een analyse

Elke goede strategie is gebaseerd op een stevige analyse. Die kan je niet zomaar ergens downloaden, maar baseer je op de huidige werking en de bestaande best practices binnen het bedrijf. Denk bijvoorbeeld aan de introductie van telewerk of hybride werken. Glijdende werkuren of flexibele werktijden? Opleidingen of coaching-trajecten? Andere initiatieven die de arbeidskwaliteit verhogen? Geef ze gerust een plekje in deze brede analyse.

Stap 2: Inspraak van de medewerkers

Inspraak is heel belangrijk in deze fase. Want de medewerkers zijn rechtstreeks betrokken partij. En vaak hebben ze een uitgesproken mening. Zo kan je heel wat ideeën opdoen, en kwalitatieve informatie verzamelen over tevredenheid op het werk. Hieruit kan je nieuwe best practices distilleren, en zaken die nog moeten aangepakt worden.

Je kan verschillende tools inzetten. Denk bijvoorbeeld aan een anonieme enquête of opiniepeiling. Het voordeel: iedereen kan zijn/haar ongezouten mening geven. Erg handig is ook de analyse van HR-data (personeelsverloop, absenteïsme, ziekteverzuim, enz.). Tenslotte zijn er de individuele interviews, voor diepgaande input. Aarzel niet om contact op te nemen met professionals – zoals arbeidspsychologen en gespecialiseerde HR-bedrijven – om te helpen bij het opstellen en uitvoeren van een survey op de werkvloer.

Fase 3: Een rapport opstellen

In deze fase ga je de interne audit samenvatten en de verzamelde gegevens vergelijken. Essentieel als je conclusies wil trekken over huidige en toekomstige best practices. In tweede instantie kan je ook verbeterpunten en to-do’s identificeren, om de werkkwaliteit binnen het bedrijf te finetunen en optimaliseren. Dit is de basis van het toekomstige actieplan.

Stap 4: Hou rekening met het DNA van het bedrijf

Een kwaliteitstraject is altijd maatwerk. Het is niet de bedoeling om een succesvolle strategie van een ander bedrijf te kopiëren. Veel belangrijker: coherent denken en rekening houden met de bedrijfswaarden, identiteit, strategische doelstellingen en de typische bedrijfscultuur. Is het verkleinen van de ecologische voetafdruk een prioriteit? Dan kan je alvast heel wat richtingen uit: een mobiliteitsbudget introduceren, meer thuiswerk, een daktuin aanleggen, minder vlees op het menu in de kantine, het schrappen van niet-essentiële zakenreizen…

Het verhogen van de arbeidstevredenheid houdt ook in dat je keuzes moet maken. Die zijn natuurlijk afhankelijk van de resultaten van de interne audit. En het beschikbare budget.

Stap 5: Laat je inspireren door andere bedrijven

Je hoeft niet altijd het warm water uit te vinden. Heel wat bedrijven gingen je vooraf in dit traject! Ga gerust op zoek naar collega’s of inspirerende voorbeelden. Heel wat HR-medewerkers beschikken over een schat aan kennis over het thema – die ze graag met anderen delen. Het is een uitstekende manier om nieuwe ideeën te sprokkelen. En vervolgens te vergelijken met de uitdagingen binnen jouw bedrijf.

Stap 6: Stel een actieplan op

Het actieplan bevat drie onderdelen:

• Een samenvatting van de huidige arbeidssituatie binnen jouw bedrijf

• Acties en initiatieven om de arbeidskwaliteit en het welzijn op de werkvloer te verhogen

• De opvolging van het actieplan, via regelmatige evaluaties en het mandaat om problemen aan te pakken

Cruciaal in het succes van het actieplan: samenwerking. Nodig gerust alle werknemers en vakbondsvertegenwoordigers uit, om input te leveren voor het actieplan. Indien nodig kan je ook een extern adviesbureau inschakelen, om de gesprekken in goede banen te leiden!

Stap 7: Betrek werknemers en managers bij de uitvoering

Tot slot is het essentieel om werknemers, managers en de verschillende teams nauw te betrekken bij de uitvoering van het actieplan. Zo zijn ze mee verantwoordelijk voor initiatieven die het eigen welzijn en de arbeidskwaliteit bevorderen.

Daarom is het een goed idee om telkens de nadruk te leggen op de gedeelde verantwoordelijkheid van het bedrijf én de medewerkers. Uiteraard is er ook een budget nodig, om concrete acties te ondernemen. Denk bijvoorbeeld aan workshops of coachingsessies (om de soft skills van het team te ontwikkelen), een upgrade van de kantoorinrichting, een vergoeding voor thuiswerk…